De toverhazelaar is een van de mooiste winterbloeiers die met een overvloed aan gele, oranje of rode – soms sterk geurende – bloemen minstens een maand lang bloeit en de vorst weerstaat. Daarbovenop verkleuren de bladeren mooi geel of oranje in de herfst wat hem een aanrader maakt voor elke tuin.

De toverhazelaar is een bladverliezende heester of kleine boom met variabele bladvorm, beharing en bloemkleur. De groeivorm en bladeren lijken op die van de hazelaar. Hij is een langzame groeier en heeft veel ruimte nodig. Hij groeit vrij breed uit met bijna horizontale takken.
De meest voorkomende soorten zijn de Japanse toverhazelaar (Hamamelis japonica), de Chinese toverhazelaar (Hamamelis mollis) ,de kruising hiervan (Hamamelis x intermedia) en de Amerikaanse toverhazelaar Hamamelis virginiana. De Amerikaanse toverhazelaar Hamamelis virginiana bloeit met zeer kleine bloemen tegen de tijd dat de bladeren beginnen af te vallen. De Chinese toverhazelaar heeft grote, gele, geurende bloemen en zacht behaarde bladeren die groter zijn dan die van soortgenoten. Hij kan 3 m hoog worden. De Japanse toverhazelaar heeft kleiner blad en licht geurende bloemen. Kenmerkend is de bruinrode voet van de felgele bloemen. Hij kan 5 m hoog worden. Dan kun je hem een kleine boom noemen.
De hoofdbloeitijd van de meeste soorten hamamelis valt in januari / februari.